Lang, lang geleden heerste ene Tubal over het Iberische schiereiland. De slechtste van alle monstergoden, Geryon, nam hem echter zijn kroon af. Daarmee niet tevreden wilde hij ook de mooie prinses Pyrene, Tubals dochter. Zij vluchtte echter en verborg zich op een berg in een streek tussen het huidige Spanje en Frankrijk.
Uit woede stak Geryon die berg in brand. De hoge vlammen ontaardden in vuurstromen die van de berg naar beneden kwamen en alle leven op hun weg verschroeiden. Een gigantische zwarte rookwolk steeg hoog op in de hemel.
Heracles, op dat moment in de buurt voor het uitvoeren van zijn tiende opdracht, merkte de rookwolk op en ging erop af. Zo hoorde hij het gehuil en het wanhopig roepen om hulp van de prinses -een vloed van haar tranen maakten de bergmeren. Heracles stak zijn hand in de vuurzee en probeerde de prinses te redden. Ze kreeg echter nalleen nog tijd om hem haar geschiedenis te vertellen waarna ze stierf.
Heracles was zo onder de indruk van de schoonheid van de prinses en van datgene wat ze hem verteld had dat hij rond het dode lichaam een mausoleum bouwde. Hij stapelde alle stenen en rotsen die hij in de buurt kon vinden op elkaar. Het resultaat was een bergketen die hij doopte met de naam 'Pyreneeën', ter nagedachtenis aan prinses Pyrene.
Er was een tijd dat er op de plek, waar nu Monteperdido staat, geen bergen waren maar uitgestrekte weilanden waar de herders hun schapen lieten grazen.
Eén van deze herders zat op een dag rustig op een steen met zijn zakmes in een buxustak te kerven toen een bedelaar op hem af kwam en vroeg om een stuk brood. De herder weigerde hem dat. De bedelaar hield vol maar de herder zei dat hij zelf ook honger had. Uiteindelijk ging hij verder met zijn buxus tak terwijl de bedelaar tevergeefs bleef aandringen.
Enige tellen later was de vallei volledig in de mist gehuld en kon niemand nog een hand voor ogen zien. De herder wilde zijn vee bijeendrijven, maar dat was onmogelijk. Alles bleek in de mist verdwenen. Donderwolken veranderden ondertussen in een immense regenval, die de herder en de bedelaar met zich mee voerde. Niemand heeft hen ooit nog teruggezien.
Er wordt beweerd dat precies op de plek waar de herder en bedelaar verdwenen een nieuwe berg verscheen van steen en ijs, zonder twijfel de meest indrukwekkende en gevaarlijkste van de Pyreneeën. Als straf omdat hij San Antonio (de heilige Antonius) een stuk brood ontzegd had was de herder hierin veranderd. Daarom is de Monteperdido (verloren berg) van steen en ijs, zoals het hart van de herder.
Er waren eens drie Moorse prinsessen, die ontsnapten uit de moskee Aljafería in Zaragoza. Koning Mohamed stuurde zijn beste mannen om ze terug te halen. De prinsessen waren ondertussen echter allang op weg naar Frankrijk. Ze werden echter gewaarschuwd voor slecht weer met veel sneeuwval, een advies dat ze nin de wind sloegen. Onderweg werden ze daarom overvallen door zoveel sneeuw dat ze geen hand meer voor de ogen konden zien. Hierdoor stierven ze ineengedoken aan de oevers van de rivier de Cinca. Er was zo veel sneeuw gevallen dat ze intussen samen deze drie zuster bergen hadden gevormd, de 'Tres Sorores (´Treserols') of de ´Tres Marías'.
(Van deze legende bestaat een variant die handelt in Granada, rondom het Alhambra).
